Γιάννης Γαβριλάκης: Η Σωστή επένδυση στις πηγές Αρμένων
Οι συγκεντρώσεις – εκδηλώσεις των κατοίκων του χωριού Αρμένοι Δήμου Αποκορώνου, την Δευτέρα 8/8 και την Τετάρτη 10/8/2022 ήταν άψογα διοργανωμένες με μαζικές προσελεύσεις.
Οι διαβουλεύσεις μεταξύ των συμμετεχόντων είχαν τα στοιχεία της υπευθυνότητας και σοβαρότητας στις ερωτήσεις, στις τοποθετήσεις και στους σχολιασμούς.
Το σοβαρό θέμα που απασχολεί την Κοινότητα των Αρμένων, τον πολιτιστικό σύλλογο, την συλλογικότητα των νέων, το δημοτικό συμβούλιο αλλά και κατοίκους της ευρύτερης περιοχής του Δήμου ήταν και είναι ΚΥΡΙΩΣ η προστασία των πηγών νερού και η ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά που βρίσκονται στο κέντρο του χωριού.
Όλοι στις συγκεντρώσεις εξέφραζαν την αγωνία και ανησυχία τους για την διαφαινόμενη υποβάθμιση του χώρου των πηγών αλλά και για υποβάθμιση ενός ιστορικού γεγονότος, ιδιαίτερης σημασίας, καθώς στο σημείο έστεκε, μέχρι την περασμένη δεκαετία, ο πλάτανος κάτω από τον οποίο υπογράφτηκε το πρώτο Σύνταγμα της Επαναστατημένης Κρήτης το 1822.
Η πρόθεση ιδιοκτήτη, όμορου στις πηγές χώρου, να επενδύσει σε κατασκευή και λειτουργία ξενοδοχειακής μονάδας ή ξενώνα ή ενοικιαζόμενα δωμάτια ή κάτι άλλο, έχει επιφέρει αναστάτωση στους κατοίκους του χωριού.
Ερωτηματικά έχουν οι κάτοικοι και τα διατυπώνουν ευθαρσώς προς κάθε κατεύθυνση με αποδέκτες τον επενδυτή, τον Δήμο και τις αρμόδιες υπηρεσίες του Κράτους.
Δεν είναι μόνο η απαγόρευση της ελεύθερης πρόσβασης στις πηγές (που ανέκαθεν διαχρονικά υπήρχε) αλλά το πρόβλημα που θεωρούν μείζον είναι ότι κινδυνεύει η προστασία των πηγών και η καθαρότητα/καταλληλότητα του πόσιμου νερού από την προετοιμαζόμενη επενδυτική ή άλλη παρεμφερή δραστηριότητα!
Από τα ερωτηματικά που διατυπώθηκαν σταχυολόγησα ορισμένα που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και χρήζουν υπεύθυνων απαντήσεων και ενεργειών από τον Δήμο που είναι επιφορτισμένος με την διαχείριση των νερών , με την προστασία τους και την προστασία των κατοίκων από υγειονομικής πλευράς.
Να επισημάνω εδώ ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που είναι η απουσία ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ στο χωριό Αρμένοι, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή!
Αυτή η πραγματικότητα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψην από τον Δήμο για τις ακολουθούμενες υγειονομικές και πολεοδομικές αδειοδοτήσεις για μια εγκατάσταση ξενοδοχειακής ή άλλης μονάδας ή κάτι άλλο παρεμφερές στον χώρο των πηγών!
Τα εύλογα ερωτηματικά των κατοίκων χρήζουν αναλυτικότερης προσέγγισης, για κάθε περίπτωση χωριστά.
Σημείωση: Τα παρακάτω δεν θα ισχύουν αν για τον κτιριακό χώρο αλλάξουν οι προθέσεις επένδυσης που θα περιέχει εστίαση, διαμονή κ.λ.π.
1ον Πως είναι δυνατόν να ετοιμάζεται η κατασκευή και λειτουργία ξενοδοχειακής ή άλλης όμοιας επιχείρησης εάν πιο πρώτα δεν έχουν εξασφαλιστεί οι απαραίτητες, αυστηρών προδιαγραφών, αδειοδοτήσεις από υγειονομικές υπηρεσίες, από πολεοδομικές υπηρεσίες, από διευθύνσεις υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης;
2ον Πως μπορεί να επεκτείνεται διαχρονικά ένα παλαιό μικρό κτίσμα διαστάσεων 5χ6 μέτρων, δηλαδή επιφάνειας περίπου 30 τετραγωνικών μέτρων, και στην πορεία να μεγεθύνεται οικοδομικά σε όροφο και πλευρικές επεκτάσεις πολλαπλάσιας δομημένης επιφάνειας λειτουργικών χώρων, οι οποίοι χώροι θα χρησιμεύσουν σε εξυπηρέτηση διαμενόντων με καθημερινή χρήση χώρων υγιεινής, εστίασης, χρήσεις που παράγουν ποσότητες υγρών αποβλήτων; (νεροχύτες, νιπτήρες, ντουζιέρες, κ.ά;).
3ον Με ποιες μελέτες και αυστηρούς υγειονομικούς κανονισμούς θα λειτουργήσει μια τέτοια μονάδα όταν είναι απαραίτητη η ύπαρξη ευμεγέθους σηπτικού βόθρου (και όχι ο μικρός βόθρος που υπήρχε παλαιότερα εξυπηρετώντας μια μικρή επιχείρηση;). Σε ποιο χώρο (από τον ελάχιστα διατιθέμενο) θα κατασκευαστεί ένας μεγάλος βόθρος;
4ον Πως θα αποβάλλονται οι ποσότητες των λυμάτων όταν γεμίζει η «δεξαμενή» συλλογής λυμάτων χωρητικότητας ελάχιστων κυβικών μέτρων;
5ον Όταν η μεταφορά των βοθρολυμάτων και άλλων υγρών αποβλήτων χρειάζεται να μεταγγίζονται και να μεταφέρονται σε τακτά χρονικά διαστήματα στον βιολογικό των Καλυβών, πως θα γίνονται ανεκτές οι δυσοσμίες που εκλύονται κατά τις μεταγγίσεις προς τα βυτιοφόρα βοθρολυμάτων;
6ον Ποιες υδρογεωτεχνικές μελέτες/ εκθέσεις έχουν πραγματοποιηθεί για να πιστοποιηθεί η στατική επάρκεια του ανεγειρόμενου κτιρίου το οποίο εδράζεται πάνω σε μια υπόγεια δεξαμενή νερών και είναι άγνωστο πόση σαθρότητα ή σπηλαιώσεις μπορεί να έχει το υπέδαφος που νομοτελειακά δημιουργούνται μετακινήσεις ύλης και χωμάτων στους υπεδάφιους χώρους που πηγάζουν τεράστιες ποσότητες υδάτων;
7ον Τι απαντά ο Δήμος όταν το νομοθετικό πλαίσιο των Οδηγιών της Ε.Ε. ΕΙΝΑΙ ΑΥΣΤΗΡΟΤΑΤΟ με οδηγίες όπως: (Οδηγία 2000/60/ΕΚ, οδηγία 96/61/ΕΚ. , Οδηγία 79/869/ΕΟΚ που αναφέρει “Περί μεθόδων μετρήσεως και περί της συχνότητας των δειγματοληψιών και της αναλύσεως των επιφανειακών υδάτων τα οποία προορίζονται για την παραγωγή πόσιμου ύδατος στα Κράτη μέλη” , Οδηγία 80/778/ΕΟΚ “Περί της ποιότητας του πόσιμου νερού”;
Η Ελλάδα έχει εναρμονίσει την νομοθεσία της βάσει αυτών των Οδηγιών όπως είναι οι νόμοι Ν. 3199/2003 περί «Προστασίας και διαχείριση των υδάτων», Νόμος 1739/1987 περί «∆ιαχείρισης των υδατικών πόρων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 201/19-20.11.1987), Π.Δ. 51/2007 (ΦΕΚ 54/Α` 8.3.2007) Περί «Καθορισμού μέτρων και διαδικασιών για την ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση των υδάτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2000/60/ΕΚ «για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000
Σύμφωνα με τις παραπάνω Οδηγίες της Ε.Ε. και τους ελληνικούς νόμους «οι Διευθύνσεις Υδάτων των Περιφερειών θεσπίζουν Πρόγραμμα Ειδικών Μέτρων κατά της ρύπανσης για την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων, σύμφωνα με το άρθρο 9 (παραγ. 3 και 4) του νόμου 3199/2003 μετά από γνώμη του Περιφερειακού Συμβουλίου Υδάτων και σύμφωνη γνώμη της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων».
Για όλα τα παραπάνω έχει ασχοληθεί ο Δήμος με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ώστε να προληφθούν κατασκευαστικές παρεμβάσεις στον χώρο των πηγών που αργότερα θα είναι δύσκολο να ακυρωθούν;
Συμπερασματικά.
Ο Δήμος Αποκορώνου είναι επιφορτισμένες για την μέριμνα προστασίας της υγείας των κατοίκων.
ΕΑΝ αξιοποιήσει το πλούσιο νομοθετικό πλαίσιο, που επιβάλει κανόνες τήρησης ελέγχων και λήψης μέτρων προστασίας των πόσιμων νερών ΤΟΤΕ οι πηγές Αρμένων θα έχουν έναν «καλό σύμμαχο» για να μην κινδυνεύσουν στο μέλλον από ρυπάνσεις και μολύνσεις που μοιραία θα απέβαιναν σε βάρος της υγείας των κατοίκων που υδρεύονται από εκεί.
Ουδείς μπορεί να γνωρίζει τις επιπτώσεις που αργότερα μπορούν να εμφανιστούν εάν δεν υπάρχει η πλήρης δυνατότητα ελέγχων στις πηγές και πέριξ αυτών.
Για να εξασφαλιστεί όμως αυτό θα πρέπει ο ευρύτερος χώρος των πηγών να περιέλθει στην κατοχή/ιδιοκτησία του Δήμου. Αυτό το μήνυμα βγήκε και από την συζήτηση των κατοίκων.
Ο στόχος είναι Η ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΑΡΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΚΑΙ Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΣΕ ΚΑΘΑΡΟ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΌ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ για πάντα!.
Ο ιδιοκτήτης του όμορου των πηγών χώρου (εάν και εφ΄ όσον τελικά πραγματοποιήσει την επένδυση που ευρέως συζητείται) αν νηφάλια αναλογιστεί τα εγγενή προβλήματα και δυσχέρειες που θα δημιουργούνται λόγω δυσκολίας αδειοδοτήσεων, αλλά και κατά την τυχόν λειτουργία της επιχείρησης, λόγω υποχρεωτικής τήρησης των κανόνων υγιεινής αλλά και των πολεοδομικών κανονισμών που είναι ασύμβατοι με τέτοιας μορφής κατασκευές (Σημείωση: Η Πολεοδομία Χανίων έχει επιβεβαιώσει ήδη υπερβάσεις και παρανομίες στα έργα που εκτελούνται) σε έναν εν δυνάμει ελεγχόμενο υπεδάφιο χώρο με μελλοντικούς κινδύνους ρωγμών ή καθιζήσεων ή κατάρρευσης τμημάτων του κτίσματος ΤΟΤΕ η βέλτιστη λύση θα ήταν να έλθει σε συμφωνία πώλησης ή αντιπαροχής και εάν δεν ευδοκιμήσουν οι συζητήσεις με τον Δήμο τότε να ακολουθήσει η διαδικασία απαλλοτρίωσης του χώρου προς τον Δήμο.
Αλήθεια έχουν σκεφτεί (επενδυτής και Δήμος) ότι σε περίπτωση μιας πιθανής μελλοντικής κατάρρευσης τμήματος της οικοδομής (λόγω σαθρών θεμελίων και ανυπαρξίας αντισεισμικής θωράκισης της οικοδομής), είτε λόγω κατακρήμνισης ή σπάσιμο των κλώνων του τεράστιου βάρους αιωνόβιου πλατάνου που είναι ενσωματωμένος στο υπάρχον νέο οικοδόμημα!! Τι θα συμβεί στον χώρο των πηγών;;
- Θα συγκρατήσει ο πλάτανος το οικοδόμημα;
- Θα συγκρατήσει το οικοδόμημα τον πλάτανο;
- Θα κατακρημνιστούν και οι δύο (οικοδόμημα και πλάτανος) εντός του χώρου των πηγών;
Τι θα συμβεί τότε;
Α. Κίνδυνος σε καταστροφικές συνέπειες στον αγωγό άντλησης πόσιμων νερών!
Β. Απόλυτη θολούρα του νερού ύδρευσης!
Γ. Διαρροή λυμάτων από τυχόν καταστροφή του βόθρου εξυπηρέτησης της επιχείρησης!.
Δ. Αδυναμία εισόδου στους χώρους των εκσκαπτικών μηχανημάτων, των φορτωτών, των φορτηγών, των γερανών για απομάκρυνση μπαζών και άλλων βαρέων υλικών!
Ε. Ιδιαίτερη δυσκολία στις τεχνικές εργασίες συνεργείων για αποκατάσταση σωλήνων άντλησης νερού!
Στ΄. Άμεση διακοπή υδροδότησης πόσιμου νερού στις περιοχές Καλυβών, Αρμένων και πρώην Δήμου Βάμου μέχρι την αποκατάσταση που σαφώς θα διαρκέσει αρκετές ημέρες, με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των κατοίκων λόγω έλλειψης πόσιμου νερού!
Ζ. Εμπλοκή Δήμου και ιδιοκτήτη σε δικαστική περιπέτεια με αγωγική αξίωση από τον Δήμο για αποζημίωση από τον ιδιοκτήτη για πρόκληση, τεράστιας έκτασης ζημία, σε βάρος του Δήμου και των κατοίκων!
Η. Μαζικές αγωγές δημοτών για αποζημιώσεις για μακριάς διάρκειας διακοπή ύδρευσης και καταστροφές προϊόντων σε επιχειρήσεις επαγγελματιών!
Θ. Καταστροφικές οικονομικές συνέπειες για Δήμο και ιδιοκτήτη εξ΄ αιτίας τεράστιων ποσών αποζημιώσεων και αποκαταστάσεων!.
Ι. Χρονοβόρες δικαστικές διαμάχες στις αίθουσες δικαστηρίων!
Ποια θα ήταν λοιπόν η βέλτιστη λύση στο σημερινό υπαρκτό πρόβλημα στις πηγές των Αρμένων;
Μια συμβιβαστική λύση μεταξύ ιδιοκτήτη και Δήμου για έναν δίκαιο διακανονισμό σε αγορά, εκ μέρους του Δήμου.
Εφόσον ευοδώσει μια τέτοια συμφωνία ο Δήμος θα αναπλάσει συνολικά τους χώρους των πηγών και του περιβάλλοντα χώρου και να παραμείνει ένας μόνον κτηριακός ισόγειος χώρος που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα «μουσείο νερού» σε συστέγαση με πληροφοριακό υλικό από την ιστορικότητα του χώρου , εξασφαλίζοντας έτσι την επισκεψιμότητα σε έναν χώρο απείρου φυσικού κάλους.
Μια τέτοια προοπτική, επίλυσης του προβλήματος στις πηγές των Αρμένων και ανάπλασης των χώρων, θα βοηθούσε σε στήριξη της Τοπικής οικονομίας που τόσο ανάγκη έχουν τα χωριά της ενδοχώρας του Δήμου μας.
Η σωστή επένδυση θα είναι αυτή με τον Δήμο ιδιοκτήτη που θα εξασφαλίζει, ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ, πόσιμο καθαρό νερό στους κατοίκους!
Γιάννης Μ. Γαβριλάκης
Πρώην πρόεδρος Κοινότητας Στύλου
About Author
