Τί σημαίνει η λέξη “φίλεχθρος”
Σ’ αυτή τη στήλη την “ψάχνουμε” με την αργκό
Μεταφορά στα ελληνικά του αγγλικού frenemy. Φίλεχθρος είναι, δηλαδή, είτε ένας εχθρός μεταμφιεσμένος σε φίλο, είτε, κυρίως, ένας φίλος και συνεργάτης, που είναι όμως ταυτόχρονα ανταγωνιστής, και όπου εντέλει η ζήλεια, ο φθόνος και τα πισώπλατα αδελφικά μαχαιρώματα υπερισχύουν της φιλίας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για σχέσεις μεταξύ κρατών ή διαφόρων ομάδων και θεσμών.
Βεβαίως το φίλεχθρος είναι αρχαία λέξη. Την βρίσκουμε στον Παύλο Σιλεντιάριο, τον Γαληνό και τον Διογένη Λαέρτιο με την σημασία «επιρρεπής σε έχθρα, αυτός που αγαπά να γίνεται εχθρός» (βλ. λεξικό Liddell-Scott), ενώ υπάρχουν και τα παρόμοια φιλεχθρέω, φιλεχθρία και φιλέχθρως. Ωστόσο, εδώ δεν μιλάμε για αυτήν την αρχαία και μεσαιωνική σημασία που είναι αυτό που λέμε στο χωριό μου love to hate, αλλά για το αμερικλάνικο frenemy.
Το frenemy, λοιπόν, έχει και άλλες μεταφράσεις, βλ. Λεξιλογία, από τις οποίες η επικρατέστερη γουγλικώς είναι το άσπονδος φίλος. Ωστόσο, το φίλεχθρος έχει το πλεονέκτημα ότι βγάζει μια λεξιπλαστική τρεντουριά, οπότε μπορούμε πιο εύκολα να το φανταστούμε στα χείλη κορασίδων εμπνεομένων από την Carrie Bradshaw ή Αμερικανοτραφών αναλυτών εξωτερικής πολιτικής. Και πράγματι, ο γούγλης δείχνει ότι το φίλεχθρος (αν και πολύ σπάνιο) χρησιμοποιείται συνήθως σε κείμενα τ. Πουτσοπόλιταν για να περιγράψουν εφηβικές μπιτσοσύνες, ή στο φατσοβιβλίο ή σε κείμενα εξωτερικής πολιτικής για να σημάνουν σχέσεις όπως αυτές μεταξύ Η.Π.Α. και Πακιστάν ή μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ.
